تسریع روند بهبودی بیماران با طراحی مناسب پنجره های اتاقهای بستری

در طراحی بیمارستان ها و مراکز بهداشتی- درمانی، به دلیل اهمیت بالای ماهیت کاربری که با سلامت روح و جسم انسان در ارتباط است و نیز حاکم بودن روابط پیچیده عملکردی (روابط برو نبخشی و درو نبخشی بیمارستان)در آن، توجه به الزامات طراحی مناسب نقش حیاتی دارد. یکی از این الزامات استفاده صحیح از نور روز است. از دیگر سوی در اقلیم های با رطوبت بالای هوا )مانند اقلیم معتدل و مرطوب( اهمیت توجه به نور روز برای ایجاد محیطی شفابخش بیشتر احساس می شود، زیرا این اقلیم ها با روزهای ابری و کم نور بیشتری روبرو هستند. نوشته حاضر در صدد است که با اتکاء به مطالعات و تحقیقات تجربی و میدانی معتبر انجام شده(در مورد تأثیر نور روز در بیمارستانها) به تشریح اثرات جسمی و روحی نور روز بر بیماران بپردازد. سپس با استخراج ویژگی های نور روز مناسب حاصل از نتایج و یافته های پیشین و نیز استانداردهای معتبر درباره نور روز و همچنین با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی، راهکار کالبدی مناسب برای استفاده بهینه از نور روز در اتاق های بستری در اقلیم معتدل و مرطوب (مدار 36 تا 38 درجه) ارائه می شود، که شامل ابعاد مناسب پنجره ها، ب همنظور فراهم آوری موجبات ورود نور روز به میزان کافی به اتاق بستری، جه تگیری صحیح ساختمان، و ویژگی های سایه بان، مناسب اتاق بستری (به منظور جلوگیری از ورود تابش مستقیم آفتاب) در منطقه مذکور است. در مرحله بعد، صحت نتایج به دست آمده با نرم افزار نورپردازی دیالوکس مدل سازی و بررسی می شود. البته لازم به ذکر است که این روند طراحی و مدل سازی در سایر اقلیم ها نیز می تواند مورد استفاده قرار گیرد. از آن جا که طراحی اتاق بستری بر اساس استانداردهای سازمان مدیریت و برنامه ریزی ایران و وزارت بهداشت انجام می شود، میزان کارایی این استانداردهای طراحی (از نظر استفاده صحیح از نور روز در اتاق بستری) با نرم افزار محاسب نور سنجیده شده و در صورت لزوم مدل جایگزینی پیشنهاد می شود.

این تحقیق توسط سرکار خانم فاطمه مهدی زاده سراج - دانشیار معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران و آقای امین اله احدی دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، گرایش طراحی فضاهای درمانی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران(نویسنده مسئول). انجام و در نشریه معماری و شهرسازی آرمان شهر شماره 9 چاپ شده است.